Geschichte der Frühen Neuzeit
print

Sprachumschaltung

Navigationspfad


Inhaltsbereich

Lucido, Giovanni (il Samoteo)

(† 1549)

Giovanni "il Samoteo" Lucido [Pseudonym von Giovanni Maria Tolosani] († 1549) war Mathematiker in Venedig. Über Tolosani ist bekannt, dass er Dominikanermönch in Florenz war.

Zum Werk

Die Autorschaft dieses frühen Tabellenwerk katholischer Provenienz wirft einige Fragen auf, die sich nicht eindeutig beantworten lassen. Die moderne Forschung (Rosen, Marzi) sieht jedoch im Verfasser der Widmung an den Kardinal Nicolaus von Schönberg in der "Emendatio temporum", Giovanni Maria Tolosani, den eigentlichen Urheber der Schrift. Diesem Urteil wird sich anzuschließen sein, da sich über einen Giovanni Lucido, genannt "il Samotheo" — ein sagenhafter Sohn Japhets und erster König Galliens —, keinerlei biographische Informationen finden lassen. Näheres zu dieser Frage findet sich ausführlich bei Marzi 1897.
Es ist nicht auszuschließen, dass dieses Werk durch die Verbindung Tolosanis über den Kardinal von Schönberg zu Nicolaus Copernicus auch astronomische Erkenntnisse zur Chronologie genutzt hat. In der Widmung Tolosanis wird von der Notwendigkeit einer Übertragung des Wissens von den erinnerungswürdigen Taten der Sterblichen in eine "rationale und physikalische Wissenschaft und Mathematik" (scientias rationalis & physicales atque mathematicas) gesprochen. Die Aufgabe des "Opusculum" bestehe darin, die Kenntnis (notitia) von der Zeit sicher festzuhalten.
Die tabellarische Disposition im zweiten Teil des Werks folgt laut Aussage des Autors neben Eusebius auch anderen mittelalterlichen Autoren, wie z.B. Sigebert de Gembloux. Es synchronisiert v.a. Jahreszählungen und trägt einzelne wichtige Ereignisse zusätzlich ein.
Der Herausgeber Girolamo Bardi der Ausgabe von 1575 trat wenig später selbst als Autor einer ausführlichen Tabellengeschichte in Erscheinung. Wir können in diesem Fall also von einer kleinen Tradition italienischer Tabellengeschichtsschreibung ausgehen.

Ausgewählte Veröffentlichungen:

  • Opvscvlvm de emendatio- || nibus temporum ab orbe condito ad usque hanc aetatem || nostram juxta veram et rectam chronogra- || phiam ex antiquis ac probatissimis || authoribus. || In hoc volumine habentur haec. || Emendationes temporum ab orbe condito. || Canones in tabulam perpetuam temporum. || De vero die passionis Christi. || Epitoma emendationis Calendarii Romani. Venedig: Giunti, 1537. > zur digitalisierten Vollversion
  • Ioannis Lvcidi Samothei || viri clarissimi Opvscvlvm de eme[n]datio || nibus temporum ab orbe condito ad usque hanc aetatem || nostram juxta veram et rectam chronogra- || phiam ex antiquis ac probatissimis || authoribus. || In hoc volumine habentur haec. || Emendationes temporum ab orbe condito. || Canones in tabulam perpetuam temporum. || De vero die passionis Christi. || Epitoma emendationis Calendarii Romani. Venedig: Giunti, 1546.
  • Chronicon, seu emendatio temporum. Ab orbe condito usque ad annum Christi. MDXXXV. Cum additionibus P. R. D. Hieronymi Bardi Florentini Camuldulensis. Ab eodem anno usque ad annum 1575. Venedig: Giunti, 1575. > zur digitalisierten Vollversion
  • Giovani Maria Tolosani: De correctione calendarii pro vera celebratione Pascatis, ed. D. Marzi: La questione della riforma del calendario nel Quinto Concilio Lateranense (1512—1517). Florenz 1896. S. 250—254.

Weiterführende Literatur:

  • Jöcher, Christian Gottlieb: Allgemeines Gelehrten-Lexikon. Fortsetzungen und Ergänzungen von J.C. Adelung. Bd. 2. 1750.
  • Marzi, Demetrio: Giovanni Maria Tolsani e Giovanni Lucido Samoteo. In: Miscellanea storica della Valdelsa, 5 (1897). S. 32—62.
  • Negri, P. Giulio: Art. Gianmaria Tolosani. In: Istoria degli Scrittori Fiorentini. Ferrara 1722. S. 416.
  • Rosen, Edward: Was Copernicus' "Revolutions" approved by the Pope? In: Journal of the History of Ideas, 36 (1975). S. 531—542.


© Redaktion Tabellenwerke